Çeviri sürecinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi için bu süreçte rol oynayan herkesin payı gerekir: proje yöneticisi, kalite güvence sorumlusu, çevirmen… ve müşteri! Evet, müşterilerimizin kaynak metin hazırlama sürecinde çeviriyi de akılda bulundurarak çalışması, çeviri sürecindeki verimi arttıracaktır.

Peki müşterilerimiz çevrilecek metinlerini hazırlarken neye dikkat etmelidir? Aşağıdaki noktalar, özellikle makine çevirisi kullanılarak insan düzeltmesinden geçecek metinler için geçerlidir.

Temel dil kuralları

Çevrilmeye hazırlanan veya çevrilme ihtimali olan metninizi ana dilinizde hazırlarken dilin temel dil kurallarına dikkat ederek hem çevirmen hem de makine tarafında harcanan eforu azaltabilirsiniz. Örneğin, noktalama işaretlerinin doğru biçimde kullanılması, cümlelerde anlatım bozukluğu olmaması insanın ve/veya makinenin metni daha çabuk anlamasını sağlayacak ve olası sıkıntıları ortadan kaldıracaktır. Şunu da not edelim ki Pharmaling‘de “pre-edit” yani ön düzeltme hizmeti de veriyoruz; böylece metin çeviriye gitmeden önce makine çevirisinden en yüksek verimin alınacağına emin oluyoruz.

Tutarlı terminoloji

Pharmaling olarak çeviride tutarlılığa çok önem veriyoruz; fakat tutarlılığın önemli olduğu tek yer hedef yani çeviri metin değil. Kaynak metinde tutarlılık olması da önemli. Özellikle tıp dilinde, Türkçede bulunmayan ve okunuşuyla yazılan (transkripsiyon) kelimelerin her zaman aynı şekilde kullanılması çeviri sürecine büyük katkı sağlayacaktır. Örneğin, “tüberküloz” ve “verem” kelimelerinin birbiri yerine kullanılmaması veya hastalık derecesi anlamındaki “grad” kelimesinin zaman zaman “grade” olarak yazılmaması, metnin daha anlaşılır olmasına yardımcı olacaktır. Bu tür kelimeler, her zaman aynı şekilde yazılmalıdır ki çevirmenlerimizin yanı sıra sürekli öğrenim halindeki makinemizin kafası karışmasın.

Kısaltmalar

Yukarıda olduğu gibi, kısaltmalar da tutarlı bir şekilde kullanılmalıdır. Öncelikle, kaynak veya hedef dilde yerleşmemiş kısaltmaların açıklamaları daima parantez içinde belirtilmelidir. Ana dilde yerleşmiş kısaltmalar ana dilde kullanılmalıdır. Kısaltmaları kullanırken daha yaygın ve dil kurumlarınca onaylanmış biçimlerini kullanmaya dikkat etmek de önemlidir (“örn.” yerine “ör.” veya “dk” yerine “dak.”).

Sayı formatları

Medikal çeviride en zorlayıcı alanlardan birisi, ondalık sayıların ayrılmasında kullanılan noktalama işaretlerindeki farklılıklardır. Bu bağlamda, ana dilde (bu durumda Türkçede) yerleşmiş kurala uymak, yani ondalık sayıları ayırmak için nokta değil virgül kullanmak doğru seçim olacaktır çünkü çevirmen, sayıların önüne gelen metnin yazıldığı dile göre yazıldığını varsayar. Fakat metin içinde farklı uygulamaların yapılması veya metinde, Türkçenin değil de İngilizcenin sayı formatının kullanılması kafa karışıklığına yol açarak çevirmenin eforunu arttıracak ve süreci aksatacaktır.

PDF dosyalar

Çevirilerin daima düzenlenebilir formatta iletilmesi önemlidir çünkü PDF dosyalarının Word formatına aktarılması zahmetli bir süreçtir ve kullandığımız araçlarda düzensizliklere yol açar. Bunun için müşterilerimizin, örneğin Powerpoint sunumlarını PDF değil orijinal “.ppt” formatında göndermesi, broşürleri PDF olarak değil tasarım dosyası (ör. “.ai”) şeklinde göndermesi zamandan tasarruf etmemizi sağlayacaktır.

Yukarıda bahsettiğimiz koşullar her zaman uygulanamayabilir; ancak mümkün olduğunda çevrilecek metindeki bu unsurlara dikkat etmek çeviri sürecine dahil olan herkesin işini kolaylaştıracaktır.

Unutmayın, kaynak metin ne kadar kaliteliyse çeviri metin de o kadar kaliteli olur.